ingilizce öğrenmek için öneriler

İNGİLİZCE ÖĞRENİMİ İÇİN ÖNERİLER



Hemen tüm diğer dillerde olduğu gibi İngilizce öğreniminde de zamanın yığdığı onca deneyimin içerisinde mutlaka ayıklanıp elden geçirilmesi gereken noktaların yanı sıra yakın zamandaki gelişmeler sonucunda gün yüzüne çıkan göz ardı edilemez birtakım noktalar vardır. Bunlara en temel özellikleri yönüyle değinip dil öğrenim sürecinize bir katkı sağlamak isteriz. Gelin hadi, Türkçe "kaleme" alalım şu önerileri de İngilizce'yi henüz öğrenmeye başlamış olanlarımız gücenmesinler.

Söz konusu önerilere geçmezden evvel, dil öğrenimine başlarken kaçınılmazlardan olan "o dili öğrenmenin maddi ve manevi getirileri" konusunu şöyle bir ele alalım; alalım da bir kez daha harlansın İngilizce öğrenme arzumuzun ateşi. Elbetteki İngilizce söz konusu olduğunda zor olmasa gerek, çevremize ve geleceğe bir bakış atıp iyi niyetli olasılıkları bir bir tartmak. Günümüzde uzmanlaşma olgusu, olmazsa olmazlardan. Hangi alanda ihtisas yaparsak yapalım İngilizce'nin size büyük açılımlar sağlayacağı bir gerçek. Özellikle de bilişim, (uluslar arası) politika vb. gibi ivmesi sürekli yükselişte olan alanlarda amaca ulaşmada en etkin ve hızlı yollardan birisi de İngilizce'den geçmektedir. Dahası, çağdaş dünyada özellikle bazı alanlarda farklı gereksinimler dolayısıyla giderek yükselen "birden çok dil öğrenme" trendinde İngilizce'yi öğrenmiş olmak kişiye çok büyük avantajlar sunacaktır. Zira İngilizce özellikle de Latince ile olan bağlantıları nedeniyle İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca'nın yanısıra Almanca ile de önemli yakınlıklar taşımaktadır. İngilizce'nin bir dil olarak dünyadaki yaygınlığı dolayısıyla düşünülebilecek yararlarını da eklemek gerek. Farklı ülkelerde yaşam veya turizm tasarımı bir yana, dünyanın halihazırdaki ve geçmişteki kültürünü kavramak bağlamında da İngilizce birçok kapı açacaktır.

Ülkemiz açısından ele alacak olursak, hele hele eğitim kurumunun şu anki panoraması perspektifinden değerlendirildiğinde, İngilizce'nin ne denli geçerli bir yatırım olduğu gözler önüne serilecektir. Dünya "bilginin önderliğinde" öylesine hızlı değişiyor ki bu değişime ayak uydurmak ve hatta değişime yön vermek birtakım "bilgi alanlarında" tohumlar ekip tecrübe biçmeyi şart kılıyor. Gerçekten de diğer birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de örneğin "İngilizce" ve "bilgisayar" bilgi alanlarına, giderek artan bir hızda yatırımlar yapılmakta. Ülkemizin "Avrupa Birliği" ve genel olarak "turizm" projelerinin geleceğe tuttuğu ışık da bu yönde fazlasıyla sinyal vermektedir.

Tüm bunlar bir yana, birey olarak en az bir dil daha öğrenmenin nice yararları vardır. Bu, adeta farklı bir dünyayı tanımak gibidir. Kişinin birçok açıdan ufuk çizgisini genişleteceği tartışılmaz.. İngilizce'yle bilimde, sporda, sanatta vb. birçok alanda bilginin daha doğrusu olgunun kaynağına ilk elden erişmek mümkündür. Gerektiği gibi kullanıldığında, kişinin öz güvenine de güçlü mü güçlü bir halka daha demektir ikinci bir dil. Sosyalleşme açısından düşünüldüğünde de yine İngilizce'nin ne gibi fırsatları bünyesinde barındırdığı tartışma götürmez. Bu niteliklere bir de İngilizce'nin, öğrenilebilecek en kolay, en pratik dillerden biri olma özelliğini eklemek gerek. Umarım şimdi önerilere daha bir şevkle bakmak isteyeceksinizdir. Yalnız, bir not, öneriler bilimsel araştırmalara dayanmamaktadır; sadece benim deneyimlerim sonucu ulaştığım kanılarımdır.

ÖNERİLER



1. Dil öğrenmeye başlamadan önce öğrenciyi tanıma sürecinde, öğrencinin anadilinin o güne kadar ne şekilde seyrettiği çok önemlidir. Farklı açılardan, kişinin anadilin çözümlenmesi büyük önem taşımaktadır. Kişinin dil konusundaki eğilimleri, nitelikleri vb. gibi yaşamsal noktalarda birçok ipucuna anadil aracılığıyla ulaşmak mümkündür. Söz konusu nitelikler, öğrencinin "çalışma tarzlarını" belirlemek yönüyle de gözden kaçırılmamalıdır.

2. Howard Gardner'ın bilim dünyasına kazandırdığı ve şu an'a dek yaygın biçimde kabul görmüş olan "Çoklu Zeka Kuramı (Multiple Intelligence [MI] Theory)" öğrenciyi tanıma sürecinde, öğrencinin bireysel farklılıklarını ayırt etme anlamında çok kullanışlı olacaktır. Hem başlangıç düzeyindeki öğrencilerin etkin bir biçimde yol almasında hem de kayda değer bir mesafe kaydetmiş olup daha üst noktalara ulaşma çabasında olan bireylerin yön tayinlerinde kuram, dikkate değer veriler sunmaktadır. Bilindiği üzere çoklu zeka kuramı insan zekasını 8 temel başlık altında sınıflar: Sözel/ Dilsel; Mantıksal/ Matematiksel; Görsel/ Uzamsal; Müziksel/ Ritmik; Bedensel/ Kinestetik; Kişilerarası/ Sosyal; Kişiye dönük (İçsel); ve Doğa zekası. Bunların yanı sıra öğrencinin öğrenme hızı, motivasyon düzeyi gibi etmenler de göz önünde bulundurularak öğrenme sürecinde izlenecek yol belirlenmelidir. Öğretmenin en önemli "ödev"lerinden biri de bu noktada öğrencisini gereğince çözümlemekle birlikte zengin materyallerle öğrencinin kişisel farklılıklarını en üst düzeyde kullanmaktır.

3. Dil öğrenimine başlamadan önce, öğrencinin İngilizce'nin temel özelliklerini (özellikle de dilbilgisinde), gerektiğinde anadille karşılaştırmalar da kurarak görmesi çok yararlı olacaktır.

4. Öğrenim sırası göz ardı edilmemelidir. Doğal olarak ilk önce dilbilgisi üzerinde durulmalı. Öğrenim sürecinde, aralarında zaman ve içerik açısından keskin bir ayrım olmamakla birlikte gramer, reading, writing, listening ve speaking sıralamasının gözetilmesi öğrenmeyi çok boyutlu ve kalıcı kılmak bakımından olumlu etkiler sağlayacaktır. Bunun dışında, özellikle dilbilgisi öğrenimi süresince izlenen konu sıralamasına dikkat göstermek büyük önem taşımaktadır. Unutmamalıdır ki dilbilgisi, dil evinin temeli; "language skills" denilen reading, writing, listening ve speaking dil evinin diğer kısmı ve dil öğrenim süreci içerisinde ve sonrasında kaydedilen tüm geliştirmeler de bu evin çevresi ve hatta evrenidir. Bu bağlamda, sağlam bir dilbilgisi edinmenin önemi apaçık ortada. Bundan sonra, öğrenim sürecinde üzerinde durulan eserlerin (ya da genel olarak çalışma tarzlarının) nitelikleri ve daha da önemlisi öğrencinin tüm bunlardan ne kadarını ve ne şekilde içselleştirebildiği gelir.

5. İngilizce öğreniminde en hassas sorunlardan biri de Türkçe desteğin ne zaman ve ne şekilde sağlanması gerektiğidir (if any). Kanımca, özellikle dilbilgisi öğretimin de Türkçe desteğe sıklıkla ihtiyaç vardır. Ancak, yapılan yaygın yanlışlardan biri olan "Türkçe mantığıyla düşünme" durumunun öğrencide yerleşmemesi şarttır. Zaten, Türkçe desteğin kullanıldığı zaman dilimi çok uzun sürmeyecektir. Kelime öğreniminde ise istisnai haller dışında Türkçe destek uygun değildir.

6. Kanımca, kelime öğreniminde seçmeci (eklektik) bir yol izlemek yerinde olacaktır. Kelime öğrenmek amacıyla türetilmiş sayısız teknik vardır. Ama gördüğüm kadarıyla bunların en büyük yanılgıları, bir tekniği öğrenilecek bütün kelimelere adeta "zorlamak"tır. Kimi kelimeler için oldukça uygun olan bir teknik, kimisinde açık verebilir. Bunun yerine hangi kelimeyi nasıl öğrenmek gerekiyorsa o şekilde öğrenmek seçilmelidir. Sitemizde bulunan "words that are similar in Turkish and English" bölümündeki kelimeler bunun küçük ama güzel bir örneğini oluşturmaktadır. Ayrıca, bir kelime için birçok teknik de geçerli olabilir. Kelime öğreniminde asıl nokta, kelimeyi "hayatınızın bir parçası" yapabilmektir. İşin doğrusu, hangi teknik olursa olsun bu gerçeği göz ardı ediyorsa çok da işlevsel olmayacaktır. "Eşyalarınızın üzerlerine İngilizcelerini yapıştırmak", "notları İngilizce tutmak", "hayal gücünüzü farklı şekillerde kullanmak" vs. gibi pratik çözümler, aslında hep bu gerçeğe işaret eder.

7. Dilde, öğrenileni kullanmak, öğrenilenleri unutmamak, daha da ötesi, geliştirmek için gereklidir. Bu amaca hizmet edecek yollardan birisi de "alışkanlıklar oluşturmak"tır. Seviyeleri katedikçe seviyenize uygun, hoşlandığınız alışkanlıklar oluşturun. Böylece yalnızca kısa vadede, sözü geçen amaçlara hizmet etmekle kalmayıp uzun vadede de diliniz açısından geleceğe uzanan köprüler kurmuş olacaksınız. Alışkanlıklara örnek mi? Saymakla bitmez... Gazete okumak, karikatür, fıkra gibi mizahi şeylerle ilgilenmek, "chat"leşmek, şarkı sözlerini irdelemek, farklı platformlarda arkadaşlarla kurulan ilişkiler, ilgi alanına hitap eden kitaplar okumak, farklı şekillerde kendinizle konuşmalar ve daha nicesi... Sitemizde de alışkanlıklar konusunda önayak olabilecek birçok bölüm mevcut.

8. Yol alınan seviyeler ayrıca, geri beslemeler (feed-back) yapmak açısından da dikkate değerdir. Üstelik, bu geri beslemelerle yalnızca bilinenleri pekiştirmeyip bilinenler yoluyla bilinmeyenlere de çok hızlı ve etkili bir biçimde ulaşmak her zaman olasıdır. Geri beslemelerin kelime öğreniminde de oldukça yararlı olacağı su götürmezdir.

9. İngilizce öğrenimi için yurt dışına gitmezden evvel temel gramer bilgisine sahip olmak, özellikle de kısa bir dönem (üç ay gibi) kalacak olanlar için büyük avantajlar sağlayacaktır. Ayrıca, kalınacak ülkenin genel olarak tarihi ve kültürü hakkında bilgi edinmek çok yararlı olacaktır.

10. İleri düzeyde (advanced) bulunanlar, uzmanlık alanlarındaki veya ilgi duydukları bir alandaki üst düzey İngilizce bir çalışmayı (kitap, film, belgesel...) farklı yönleriyle derinlemesine çalışarak o konuda gerek dil gerekse içerik açısından tabiri caizse bir "sıçrama" gerçekleştirebilirler. Bu teknik, NLP (nöro-linguistik programming) sistemi bünyesinde bulunan, "başarılı kişileri çok yönlü olarak model alma" çalışmasının zihinsel düzeyde gerçekleştirilmesine benzetilebilir. Bu çalışma, pratik yararlar da gözetilerek sonuç itibariyle ekonomik, sanatsal, bilimsel vs. kanallara da yönlendirilebilir.